Linux ไฟล์และโฟลเดอร์จะถูกจัดเก็บในโครงสร้างแบบ Filesystem Hierarchy Standard (FHS)

📌 1. เข้าใจโครงสร้างพื้นฐานของ Linux

Linux ใช้โครงสร้างแบบต้นไม้ (Hierarchy) โดยโฟลเดอร์สำคัญ ๆ ได้แก่:

📂 อธิบายคำย่อของโฟลเดอร์ใน Linux

โฟลเดอร์	คำย่อ (เต็ม)	คำอธิบาย
`/`	Root Directory	โฟลเดอร์หลักที่เก็บทุกไฟล์ในระบบ Linux โดยที่ทุกโฟลเดอร์ในระบบจะถูกเก็บใน `/`
`/bin`	Binary	เก็บโปรแกรมที่จำเป็นพื้นฐานสำหรับการทำงานของระบบ เช่น คำสั่ง `ls`, `cp`, `rm`
`/sbin`	System Binary	เก็บโปรแกรมที่ใช้โดยผู้ดูแลระบบ (root user) เช่น คำสั่ง `fdisk`, `iptables`
`/etc`	Etcetera	เก็บไฟล์ configuration ของระบบ เช่น `nginx.conf`, `hosts`, `passwd`
`/home`	Home Directory	เก็บข้อมูลของผู้ใช้แต่ละคน เช่น `/home/user` ที่เก็บข้อมูลส่วนตัวและไฟล์การตั้งค่าของผู้ใช้
`/root`	Root Home	โฟลเดอร์ home สำหรับผู้ใช้ root (administrator)
`/var`	Variable	เก็บไฟล์ที่มีการเปลี่ยนแปลงบ่อย เช่น log, database, หรือไฟล์ที่เก็บไว้ชั่วคราว เช่น `/var/log` สำหรับ log ต่าง ๆ
`/var/www`	Web Server	เก็บไฟล์ที่ใช้สำหรับเว็บเซิร์ฟเวอร์ เช่น Apache, Nginx หรือเว็บไซต์ต่าง ๆ
`/var/lib`	Library (Data)	เก็บข้อมูลที่โปรแกรมหรือบริการต่าง ๆ ใช้งาน เช่น ฐานข้อมูลของ MySQL อยู่ที่ `/var/lib/mysql`
`/tmp`	Temporary	เก็บไฟล์ชั่วคราวที่อาจถูกลบเมื่อเครื่องรีสตาร์ท
`/usr`	Unix System Resources	เก็บโปรแกรม, ไลบรารี, และไฟล์เอกสารต่าง ๆ ที่ใช้โดยผู้ใช้งานทั่วไป เช่น `/usr/bin` (โปรแกรมที่ใช้ในระบบ) และ `/usr/lib` (ไลบรารีที่โปรแกรมใช้งาน)
`/dev`	Devices	เก็บไฟล์อุปกรณ์ต่าง ๆ ในระบบ เช่น `/dev/sda` (hard drive), `/dev/tty1` (terminal)
`/proc`	Process	เก็บข้อมูลเกี่ยวกับ process ที่กำลังทำงาน เช่น `/proc/cpuinfo` (ข้อมูลเกี่ยวกับ CPU) และ `/proc/meminfo` (ข้อมูลเกี่ยวกับ RAM)
`/sys`	System Information	เก็บข้อมูลของ kernel และ hardware เช่น `/sys/block` (ข้อมูลเกี่ยวกับบล็อกอุปกรณ์)

🔍 อธิบายคำย่อเพิ่มเติมในรายละเอียด

/bin – Binary
- “Binary” หมายถึง โปรแกรมที่ถูกคอมไพล์แล้ว (Executable files) ซึ่งเป็นคำสั่งที่ใช้โดยผู้ใช้งานทั่วไปและระบบเพื่อทำงานต่าง ๆ ในระบบ Linux
/sbin – System Binary
- “System Binary” เป็นโปรแกรมที่ใช้สำหรับการดูแลระบบ เช่น การจัดการอุปกรณ์ (device), การจัดการระบบเครือข่าย และคำสั่งที่ต้องใช้สิทธิ์ root
/etc – Etcetera
- “Etcetera” หมายถึง อื่น ๆ หรือไฟล์ที่ใช้สำหรับการตั้งค่าของระบบและโปรแกรมต่าง ๆ ในระบบปฏิบัติการ
/var – Variable
- “Variable” หมายถึง ไฟล์ที่มีการเปลี่ยนแปลงบ่อย เช่น ไฟล์ log, ไฟล์ที่เกี่ยวข้องกับการทำงานของโปรแกรม, ข้อมูลต่าง ๆ ที่มีการปรับปรุงบ่อย ๆ
/usr – Unix System Resources
- “Unix System Resources” ใช้เก็บไฟล์ที่จำเป็นสำหรับโปรแกรมต่าง ๆ ที่ไม่จำเป็นต้องเป็นส่วนของระบบหลัก เช่น โปรแกรม, ไลบรารี, และเอกสารการใช้งาน

📂 ตัวอย่างเพิ่มเติม

/home/username: คือ Home directory ของผู้ใช้ที่ชื่อว่า username
/var/log: ใช้เก็บไฟล์ log ของระบบ เช่น ข้อความการทำงานต่าง ๆ ของระบบ
/usr/lib: ใช้เก็บไฟล์ ไลบรารี (Libraries) ที่โปรแกรมต่าง ๆ ใช้
/proc/cpuinfo: ใช้เก็บข้อมูลเกี่ยวกับ CPU ที่ใช้งานในเครื่อง

🔑 สรุปคำย่อหลัก

คำย่อ	ความหมายเต็ม	คำอธิบาย
`/bin`	Binary	โปรแกรมที่จำเป็นพื้นฐานของระบบ
`/sbin`	System Binary	คำสั่งที่ใช้โดยผู้ดูแลระบบ (root)
`/etc`	Etcetera	ไฟล์การตั้งค่าของระบบและโปรแกรมต่าง ๆ
`/var`	Variable	ไฟล์ที่เปลี่ยนแปลงบ่อย เช่น log, database
`/usr`	Unix System Resources	โปรแกรม, ไลบรารี และเอกสารการใช้งาน

`/var/www/html`

โฟลเดอร์ /var/www/html เป็นตำแหน่งที่ใช้เก็บไฟล์ เว็บไซต์ ในเซิร์ฟเวอร์ที่ใช้ Apache หรือ Nginx เช่น:

ถ้าคุณรัน Apache, เว็บไซต์ที่เข้าถึงผ่าน http://yourdomain.com จะโหลดไฟล์จาก /var/www/html
ถ้าคุณใช้ Nginx, ไฟล์เริ่มต้นก็มักจะอยู่ที่ /var/www/html (เว้นแต่ว่าจะมีการตั้งค่าต่างหากใน /etc/nginx/sites-available/default)

📌 ตัวอย่างไฟล์ใน /var/www/html

/var/www/html/
 ├── index.html   # หน้าเว็บหลัก (Static HTML)
 ├── index.php    # หน้าเว็บหลัก (Dynamic PHP)
 ├── css/         # โฟลเดอร์เก็บไฟล์ CSS
 ├── js/          # โฟลเดอร์เก็บไฟล์ JavaScript
 ├── images/      # เก็บไฟล์รูปภาพ

👉 สิทธิ์ของไฟล์: โดยปกติ ไฟล์ใน /var/www/html จะถูกกำหนดให้ root เป็นเจ้าของ แต่เว็บเซิร์ฟเวอร์ (เช่น Apache/Nginx) ทำงานภายใต้ user เช่น www-data ดังนั้นคุณอาจต้องกำหนดสิทธิ์ด้วย:

sudo chown -R www-data:www-data /var/www/html
sudo chmod -R 755 /var/www/html

`/var/lib/mysql`

โฟลเดอร์ /var/lib/mysql ใช้เก็บข้อมูลของ MySQL/MariaDB เช่น:

ฐานข้อมูล (Database)
ตาราง (Tables)
Log file และ index file

📌 ตัวอย่างไฟล์ใน /var/lib/mysql

/var/lib/mysql/
 ├── ibdata1         # ไฟล์ข้อมูลหลักของ InnoDB
 ├── ib_logfile0     # ไฟล์ log ของ InnoDB
 ├── mysql/          # โฟลเดอร์ระบบของ MySQL (user, privileges)
 ├── my_database/    # โฟลเดอร์ที่เก็บฐานข้อมูลที่คุณสร้าง
 │   ├── table1.frm  # โครงสร้างของตาราง table1
 │   ├── table1.ibd  # ไฟล์ข้อมูลของตาราง table1 (InnoDB)

สิทธิ์ของไฟล์: MySQL ต้องการให้ไฟล์ทั้งหมดอยู่ภายใต้ user mysql ดังนั้น หากมีปัญหาเกี่ยวกับ permission ให้ลองใช้:

sudo chown -R mysql:mysql /var/lib/mysql
sudo chmod -R 700 /var/lib/mysql

การ Backup และ Restore

🔹 Backup เว็บไซต์

tar -czvf backup-www.tar.gz /var/www/html

(บีบอัดไฟล์ทั้งหมดใน /var/www/html เป็นไฟล์ backup-www.tar.gz)

🔹 Backup ฐานข้อมูล MySQL

mysqldump -u root -p --all-databases > backup-db.sql

(สำรองฐานข้อมูลทั้งหมดเป็นไฟล์ backup-db.sql)

🔹 Restore เว็บไซต์

tar -xzvf backup-www.tar.gz -C /

(คืนค่าข้อมูลเว็บไซต์)

🔹 Restore ฐานข้อมูล

mysql -u root -p < backup-db.sql

(คืนค่าฐานข้อมูลทั้งหมด)